Bạn bao giờ nghe qua về cây lưỡi rắn chưa? Đấy là một loài cây cỏ xanh mọc hoang, hay xuất hiện rải rác khắp nơi trên đất nước ta. Cây lưỡi rắn không chỉ có vẻ đẹp thuần khiết, mà còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe và được sử dụng trong y học truyền thống của Việt Nam.
Cây lưỡi rắn là gì?
Cây lưỡi rắn, tên khoa học là Hedyotis corymbosa (L.) Lam, thuộc họ Rubiaceae (Cà phê). Loài cây này còn có các tên gọi khác như đơn dòng, vương thái tô, nọc sởi, xà thiệt thảo, cóc mẳn, xà thiệt có cuống, và nhiều tên gọi khác. Cây lưỡi rắn phân bố chủ yếu ở các nước có khí hậu nhiệt đới như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Việt Nam, Indonesia, Lào, và nhiều nước khác. Loài cây này có thể dùng toàn bộ để chế biến thuốc, thường thu hái vào mùa hè khi cây đã ra hoa và sau đó sử dụng tươi hoặc phơi khô.
Cây lưỡi rắn
Tác dụng của cây lưỡi rắn
Tác dụng dược lý
Trong y học cổ truyền, cây lưỡi rắn được biết đến với tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu và hoạt huyết, ức chế sự phát triển của các khối u, hỗ trợ trù u bướu, và nhiều tác dụng khác. Ngoài ra, trong y học hiện đại, cây lưỡi rắn có khả năng khống chế sự phát triển của ung thư đại tràng.
Ở Trung Quốc, cây lưỡi rắn thường được sử dụng để điều trị viêm phổi ở trẻ em, người đang sốt cao, trẻ bị kinh phong hay người đang đau dạ dày. Bên cạnh đó, loài cây này còn có thể được kết hợp trong việc điều trị các vết rắn độc cắn, mề đay, sưng vú, mụn nhọt, gãy xương, té ngã do tổn thương hay lở loét dạ dày.
Tác dụng bảo vệ gan
Theo một nghiên cứu tại Ấn Độ, thành phần methanolic có trong cây lưỡi rắn có tác dụng bảo vệ gan và lợi mật. Nghiên cứu tại Trung Quốc cũng cho thấy loài cây này có khả năng khống chế sự phát triển của ung thư đại tràng, ung thư gan thời kỳ đầu, ức chế sự phát triển của các khối u, và các bệnh lý gan mật.
Gợi ý bài thuốc sử dụng cây lưỡi rắn
Cây lưỡi rắn trắng được sử dụng trong nhiều bài thuốc dưới dạng uống và đắp ngoài da. Có thể dùng 60g cây lưỡi rắn sắc với 20ml rượu, chia làm 3 lần uống để chữa trị độc do rắn cắn. Ngoài ra, có thể kết hợp cây lưỡi rắn với một số vị thuốc khác để điều trị các bệnh như viêm gan, vàng da, tiểu rắt, tiểu buốt, viêm đường tiết niệu, viêm amidan cấp, và chứng ho do viêm phổi.
Cách trồng và chăm sóc cây lưỡi rắn
Cây lưỡi rắn thích sáng và nơi ẩm ướt, thường mọc thành cụm trên các bãi đất hoang, ruộng cao, vườn ẩm. Loài cây này phát triển tốt trên nhiều loại đất và mùa hè là thời điểm cây phát triển mạnh nhất. Sau thu hoạch, cây lưỡi rắn cần được rửa sạch và bảo quản trong túi zip để đảm bảo chất lượng của các thuốc từ cây.
Cách trồng cây lưỡi rắn tại nhà
Để trồng cây lưỡi rắn, bạn có thể giâm cành hoặc gieo hạt. Tuy nhiên, phương pháp gieo hạt thường được ưu tiên hơn. Trước khi gieo hạt, bạn nên ngâm hạt giống trong nước ấm khoảng 20-30 phút, sau đó trộn hạt giống với cát và gieo vào đất. Vì loài cây này có thể phát triển trên nhiều loại đất, bạn chỉ cần xử lý đất và tạo lỗ để gieo hạt.
Cách chăm sóc cây lưỡi rắn
Để cây lưỡi rắn phát triển tốt, bạn cần thường xuyên tưới nước để đất luôn đủ ẩm, tránh ngập nước. Bên cạnh đó, việc bón phân thường xuyên cũng giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt. Khi thu hoạch, hãy rửa sạch cây lưỡi rắn và phơi khô hoặc sao vàng để bảo quản trong thời gian dài.
Đừng quên tham quan Đông Y Trường Xuân để tìm hiểu thêm về cây lưỡi rắn và những bài viết thú vị khác!