Lưu ý khi uống thuốc Đông và Tây y cùng lúc

Ngày nay cùng với sự phát triển của những nghiên cứu về phối hợp sử dụng thuốc Đông và Tây y trong điều trị bệnh nên có nhiều người sử dụng kết hợp đồng thời cả 2 loại thuốc này trong một liệu trình điều trị. Việc sử dụng cùng lúc 2 loại thuốc có thể ảnh hưởng tới hiệu quả của từng loại. Vì vậy, cần ghi nhớ những lưu ý khi uống thuốc Đông y và Tây y kết hợp.

Bên cạnh âm dương ngũ hành, trong Y Học Cổ Truyền sử dụng thuốc tùy theo nguyên tắc biện chứng luận trị, nghĩa là tùy theo chứng trạng biểu hiện ở người bệnh mà sử dụng cách điều trị và bài thuốc khác nhau. Đối với thầy thuốc, việc áp dụng Đông Tây y kết hợp vừa giúp đạt hiệu quả cao trong điều trị, vừa hạn chế được khả năng xảy ra tác dụng không mong muốn đối với người bệnh. Cách điều trị thường là ở bệnh nhân mắc bệnh cấp tính sử dụng phương pháp Y Học Hiện Đại để điều trị, qua giai đoạn nguy kịch mới hồi phục chức năng bằng phương pháp Đông y.

Đối với người dân, nhiều người có quan niệm cho rằng uống thuốc đông y ít độc hơn uống thuốc tây y. Quan niệm này có cơ sở bởi vì phần lớn thuốc tây y đi từ con đường tổng hợp của hóa học, những hóa chất ít nhiều có độc tính. Trong khi đó phần lớn thuốc đông y xuất phát từ cây cỏ là sinh chất thiên nhiên dễ dàng hòa hợp với sự sống của con người. Tuy nhiên, quan niệm này thường khiến cho người bệnh dễ lạm dụng và sử dụng không theo chỉ định của bác sĩ. Nhiều bệnh nhân đang uống thuốc tây y để điều trị bệnh thì nghe lời đồn đại hoặc tự ý sử dụng thêm thuốc đông y nhằm kết hợp để điều hòa, giúp cho thuốc tây y bớt tính độc mà họ không biết rằng việc tự ý đông tây y kết hợp có thể làm tăng tương tác thuốc, làm cho tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Trong Y Học Cổ Truyền, thuốc đông y được bào chế từ những cây cỏ thiên nhiên có và không có độc tính. Chưa kể tới người bệnh có thể sử dụng nhầm thực vật rất độc để làm thuốc (ví dụ như cây lá ngón). Một số vị thuốc trong đông y về khoáng chất rất độc có thể kể đến như thần sa, thạch tín, chu sa có chứa thủy ngân, khinh phấn,… Ví dụ một số loại thực vật hay dược thảo có độc tính như rễ củ của cây ô đầu Việt Nam (Aconitum fortunei) có chứa aconitin cực độc; độc tính của mã tiền là do chất strychnine, nếu dùng quá liều sẽ gây cơn co giật kiểu uốn ván và người bệnh có thể tử vong vì ngạt thở.

Thậm chí nhân sâm (Panax ginseng) là một trong những loại thuốc bổ Đông y rất quý, nhưng nếu quá lạm dụng, sử dụng không hợp lý cũng có thể gây ngộ độc. Một số người sử dụng nhân sâm và các chế phẩm của nó với liều lượng quá cao hoặc dài ngày sẽ dẫn tới tình trạng ngộ độc nhân sâm với những triệu chứng điển hình như đau đầu, chóng mặt, tăng huyết áp, thần kinh hưng phấn quá độ làm mất ngủ,…

Hiện nay, thuốc Đông y còn kể bao gồm cả những chế phẩm gọi là thực phẩm chức năng chủ yếu từ các dược thảo. Nếu đăng ký thảo dược là thuốc thì đó gọi là thuốc đông y hay thuốc Y Học Cổ Truyền, thậm chí có thể là thuốc tây y, nhưng thảo dược đăng ký là thực phẩm chức năng chế phẩm thì được gọi là thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, cần phải lưu ý với những loại thực phẩm chức năng được bày bán với bao bì chai lọ giống chai lọ thuốc và dạng bào chế là viên nang hay viên nén giống như các viên thuốc nhưng không được xem là thuốc. Trên các nhãn mác, bao bì của các loại thực phẩm chức năng sẽ phải bắt buộc ghi rõ: “Đây không phải là thuốc và không được dùng để thay thế thuốc”. Nhờ quảng cáo, tiếp thị rầm rộ nên nhiều người cứ tưởng thực phẩm chức năng là dược thảo dùng sao cũng được, còn cả tin đến độ xem là “thần dược” chữa được nhiều bệnh và cứ thế tự tiện dùng kết hợp với thuốc tây y đang được sử dụng để chữa bệnh.

Từ quan niệm thuốc đông y ít độc để đi đến chỗ lạm dụng, sử dụng bừa bãi là điều hết sức nguy hại cho sức khỏe. Thuốc đông y hay các loại thực phẩm chức năng là thảo dược phải sử dụng đúng liều lượng thì mới an toàn và đặc biệt là không được tự ý sử dụng kết hợp với thuốc tây y một cách tùy tiện. Kết hợp đông tây y không đúng sẽ rất nguy hiểm. Ví dụ như khi sử dụng kết hợp thực phẩm chức năng bao gồm tỏi, gừng, lá bạch quả… chung với các thuốc kháng đông có thể gây ảnh hưởng xấu đến hiệu quả của thuốc. Kết hợp sử dụng thêm nhân sâm chung với một số thuốc trị đái tháo đường có thể gây hạ đường huyết một cách nguy hiểm.

Tóm lại, các loại thuốc đông và tây y đều có mặt tốt và hại như nhau, chính vì vậy người bệnh phải thật cẩn trọng khi sử dụng đông tây y kết hợp, không nên nghe lời truyền miệng hay quảng cáo về một vị thuốc nào đó rồi tự ý sử dụng. Việc sử dụng thuốc đông y lâu dài trong khi chưa biết nó chứa những thành phần nào rất bất lợi nếu dùng chung với thuốc tây y. Vì vậy, tuyệt đối không được kết hợp sử dụng thuốc đông tây y một cách tùy tiện. Việc kết hợp đông tây y cùng lúc như thế nào bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.