Tìm hiểu những vấn đề về hội chứng cổ tay

Thực hiện bởi Bác sĩ Bùi Xuân Lực – Bác sĩ Y Học Cổ Truyền – Trung Tâm Y Học Cổ Truyền Vinmec – Sao Phương Đông

Hội chứng ống cổ tay là tình trạng phổ biến trong cộng đồng, gây đau, tê bì cánh tay ở một hoặc cả hai bên. Hội chứng này xảy ra khi dây thần kinh giữa đi qua ống cổ tay dần trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Người bệnh cần thăm khám phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm.

Hội chứng ống cổ tay là tình trạng dây thần kinh giữa bị chèn ép khi đi qua ống cổ tay. Dây thần kinh giữa cung cấp cảm giác (khả năng cảm nhận) cho ngón tay cái, ngón trỏ, ngón giữa, và một phần của ngón đeo nhẫn. Đồng thời dây thần kinh giữa cũng chịu trách nhiệm vận động cho các cơ xung quanh gốc ngón tay cái. Hội chứng ống cổ tay có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên tay của bạn.

Sưng viêm bên trong cổ tay, gây ra sự chèn ép trong hội chứng ống cổ tay. Tình trạng này có thể dẫn đến đau, tê bì, ngứa ran và yếu ở bên trong bàn tay gần ngón cái.

Các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay bao gồm:

• Đau, tê bì tay, dị cảm như kiến bò, đau buốt như kim châm hoặc đau rát bỏng xảy ra chủ yếu ở ngón tay cái, ngón trỏ, ngón giữa và 1 phần ngón đeo nhẫn, không bao gồm ngón út.
• Các triệu chứng tăng khi hoạt động vào ban đêm làm ảnh hưởng giấc ngủ của bệnh nhân
• Đau, tê bì, ngứa ran có thể lan lên cẳng tay và vai
• Tay yếu, đau cơ, không linh hoạt, gây khó khăn trong việc thực hiện các động tác mà bình thường vẫn làm tốt như cầm nắm đồ vật, cài nút áo, sử dụng điện thoại, lái xe…
• Đánh rơi đồ vật do mất cảm giác bàn tay, hoặc mất nhận thức vị trí ngón tay trong không gian

Lúc ban đầu, các triệu chứng chỉ thoáng qua, người bệnh đôi khi không nhận biết được. Chỉ đến khi tình trạng xấu đi, các triệu chứng xảy ra thường xuyên hơn và kéo dài hơn, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, làm việc thì mới đi khám. Lúc này tình trạng chèn ép dây thần kinh giữa đã trở nên nặng nề

Hội chứng ống cổ tay thường là kết quả của nhiều yếu tố nguy cơ cụ thể của bệnh nhân, nghề nghiệp, xã hội và môi trường:

• Di truyền: Đường hầm ống cổ tay có kích thước nhỏ hơn ở một số chủng tộc, hoặc có sự khác biệt về giải phẫu làm thu hẹp không gian khiến dây thần kinh giữa dễ bị chèn ép hơn
• Giới tính – Độ tuổi: Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần nam giới do có đường hầm cổ tay nhỏ hơn. Trong đó độ tuổi mắc nhiều nhất là 45-60 tuổi
• Chấn thương: Các tổn thương như gãy xương, trật khớp do té ngã, tai nạn có thể làm xương cổ tay bị biến dạng.
• Thói quen dùng tay lặp đi lặp lại: Thực hiện những động tác lặp đi lặp lại hoặc uốn cong gập duỗi quá mức trong thời gian dài có thể gây sưng viêm và gây áp lực lên dây thần kinh giữa
• Thai kỳ: Thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể gây sưng viêm các thành phần trong ống cổ tay
• Các bệnh lý đi kèm: Tổng trạng béo phì, tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, suy thận, rối loạn chức năng tuyến giáp là những bệnh lý liên quan đến hội chứng ống cổ tay

Hiện nay hội chứng ống cổ tay và cách điều trị hiện có khá nhiều phương pháp như sử dụng thuốc Tây y, Các biện pháp làm giảm áp lực lên ống cổ tay, Vật lý trị liệu, Các phương pháp Y Học Cổ Truyền và Phẫu thuật trong các trường hợp không đáp ứng điều trị nội khoa. Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng, vì vậy tùy vào tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị hợp lý.

4.1 Sử dụng thuốc Tây y

Ở mức độ nhẹ, bệnh nhân có thể được bác sĩ chỉ định các loại thuốc tây như kháng viêm không steroid (NSAIDs) corticosteroid, tiêm tại chỗ để cải thiện tình trạng. Tuy nhiên đây chỉ là biện pháp tạm thời giúp giảm nhanh các triệu chứng và không chữa khỏi bệnh. Do đó bệnh có thể tái phát bất kỳ lúc nào.

4.1.1. Các biện pháp làm giảm áp lực lên ống cổ tay

• Sử dụng nẹp cũng là một phương pháp khắc phục tốt trong trường hợp mắc hội chứng ống cổ tay thể nhẹ hoặc trung bình, người bệnh có thể đeo nẹp qua đêm trong khi ngủ để giảm áp lực chèn ép lên dây thần kinh bên trong ống cổ tay.
• Hạn chế các hoạt động phải sử dụng cổ tay qua nhiều như đánh máy tính, lái xe, làm việc mang vác nặng
• Với người béo phì cần chủ động giảm cân để hạn chế áp lực chèn lên ống cổ tay

4.1.2. Vật lý trị liệu

• Nhiệt trị liệu: sử dụng nhiệt nóng có tác dụng giãn cơ giảm đau nhức, điều hòa thần kinh, sử dụng nhiệt lạnh có tác dụng giảm đau và sưng viêm trong các trường hợp hội chứng ống cổ xảy ra do chấn thương hoặc nhiễm trùng
• Siêu âm trị liệu: có tác dụng giãn mạch, thúc đẩy tuần hoàn máu, thư giãn cơ, tăng cường dinh dưỡng tại chỗ, hỗ trợ làm giảm hiện tượng viêm và phục hồi thương tổn dây thần kinh giữa.

4.1.3.Phẫu thuật

Đối với trường hợp không đáp ứng điều trị nội khoa. Để giảm áp lực chèn ép lên dây thần kinh giữa, bác sĩ sẽ tiến hành mổ cắt bỏ dây chằng ngang cổ tay. Nếu bị chèn ép lâu ngày bao ngoài của dây thần kinh có thể dày lên đáng kể. Lúc này bác sĩ sẽ kết hợp cắt bỏ dây chằng ngang và bóc tách bao ngoài để đảm bảo hiệu quả điều trị.

4.2 Các phương pháp Y Học Cổ Truyền

Theo Y Học Cổ Truyền, nguyên nhân chính hội chứng ống cổ tay là do bất nội ngoại nhân (lao động vận động theo thói quen lặp đi lặp lại nhiều lần) kết hợp ngoại tà (Phong, hàn, thấp, nhiệt) xâm nhập mà gây bệnh. Khi mà hoạt động chức năng kinh lạc bình thường, khí huyết vận hành thông suốt không ngừng trong cơ thể, trong thì nuôi dưỡng tạng phủ, ngoài nuôi dưỡng bì phu cơ nhục chức năng tạng phủ cường thịnh mà chống lại được yếu tố ngoại tà xâm nhập. Vì vậy để điều trị hội chứng ống cổ tay, trước mắt phải năng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng của cơ thể để chống lại yếu tố ngoại tà (Phong, hàn, thấp, nhiệt) xâm nhập. Bên cạnh đó cũng như để tăng cường lưu thông khí huyết, khôi phục lại chức năng kinh lạc, giúp thông kinh hoạt lạc, khí huyết vận hành thông suốt ở vùng ống cổ tay tới các đầu ngón tay để phòng ngừa tránh các hiện tượng dây thần kinh giữa bị chèn ép.

Điều trị kết hợp các phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt trị liệu đạt kết quả cao.

Bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa và hạn chế các nguy cơ mắc bệnh bằng cách:

• Hạn chế bê vác đồ nặng hoặc dùng lực mạnh tác động lên cổ tay
• Giữ thẳng cổ tay, tránh các chấn thương va chạm vùng cổ tay
• Không gối tay nghi ngủ để tránh chèn ép dây thần kinh
• Dành thời gian cho tay nghỉ ngơi, tránh làm liên tục một việc mà phải sử dụng cổ tay suốt nhiều giờ
• Tập các bài thể dục giúp cổ tay, bàn tay, ngón tay được thư giãn

Trên đây là những thông tin cơ bản cũng như cách điều trị và phòng ngừa Hội chứng ống cổ tay. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh và hướng điều trị hiệu quả.